Talent op de juiste plek brengen 

De twee treffen elkaar op een bijzondere dag: de lancering van de Utrecht Talent Alliantie (UTA). Hierin werken overheid, onderwijsorganisaties en werkgevers samen aan een sterke regionale arbeidsmarkt. Geen moment te vroeg, vindt Verkuijlen. “De noodzaak om met elkaar samen te werken, voor een wendbare arbeidsmarkt, is er. En we moeten dat als besturen ook willen. De Utrecht Talent Alliantie biedt ons dat platform.”

Robert knikt instemmend. “Ontwikkelingen op bijvoorbeeld het gebied van techniek gaan razendsnel. Als gevolg van robotisering en de opkomst van kunstmatige intelligentie, veranderen banen. De hoeveelheid veranderingen die op ons afkomt, vraagt om continu aanpassen én scholen. We hebben iedereen nog steeds hard nodig, maar in ander werk. Een oplossing om het tekort aan beroepskrachten het hoofd te bieden is om zij-instromers naar het MBO te trekken. Iemand van 40 die van een administratieve baan overstapt naar de installatietechniek, komt al met veel vaardigheden binnen. Dat vraagt ook om aanpassing van het onderwijs. Wat kunnen wij als overheid daaraan bijdragen? Wat betekent het voor werkgevers? Dat zijn zaken om te bespreken in de Utrecht Talent Alliantie.”

Wat zijn de grootste uitdagingen?
Marlies: “De grootste tekorten zien we in de zorg, techniek, ICT en het onderwijs. Het is onze uitdaging om jongeren te interesseren voor werk in die sector. Er liggen kansen bij jongeren die nog niet weten wat ze willen doen. Hen willen we uitnodigen te komen oriënteren, kijken en proberen. Want misschien is er een onverwacht aspect dat goed bij je past. En zien wij goed welke talenten we in huis hebben? Daar begint het mee. Onze taak is het ook om te luisteren naar bedrijven: wat hebben zij nodig?”

Robert: “Jongens en meiden van 17 hebben het niet altijd scherp. Bij een bezoek aan het MAKE Center in Nieuwegein zag ik hoe geavanceerd lastechniek is, ze gebruiken robots. Goed idee om het te laten zien tijdens zo’n brede oriëntatie. Bedrijven kunnen een rol spelen in mensen trekken door te laten zien wat zij doen.”

Hij benadrukt: “Zeker belangrijk om jonge mensen te laten zien hoe gaaf en mooi praktische beroepen zijn. Maar denk ook vooral aan ‘ouderen’ die al ergens anders werken. Voor mijn generatie is het geen vanzelfsprekendheid dat je een leven lang ontwikkelt. Dat moet het wel worden. Misschien wil je wel of moet je een switch maken. En dat kan. Mooi toch?”

Marlies: “We hebben dankzij de provincie een heel goed platform, Maakjestap.nl, dat het aanbod van beroepsonderwijs helder bundelt en presenteert.”

Wat kan de overheid nog meer doen?
Marlies: “De provincie maakt de Utrecht Talent Alliantie mogelijk. Een hele mooie stap. De Alliantie legt de goede samenwerking en afspraken vast in structuren, ook als de initiatiefnemers zoals deze gedeputeerde niet meer op deze plek werken. Goed voorbeeld voor andere regio’s! De provincie kan ook helpen met het op elkaar afstemmen van de agenda’s van alle partners, zodat we de krachten bundelen.”

Robert: “Faciliteren hoort bij onze rol. Daarnaast is de overheid van de regels. Het is belangrijk dat die regels er zijn, maar soms kunnen die regels ook beperkend werken of in de weg staan. Er zijn bijvoorbeeld opleidingsbudgetten die je niet kunt gebruiken als je van de bank naar de bouw wil. Terwijl zo’n overstap juist kan helpen om tekorten aan arbeidskrachten op te lossen. Dat kunnen wij ‘ontschotten. Hiermee bedoel ik dat we de overstap van de ene naar de andere sector soepeler willen laten verlopen. En zo helpen we ook het MKB. Je kunt namelijk niet van MKB-bedrijven verwachten dat ze nu energie steken in het vraagstuk hoe ze over 5 jaar aan personeel komen. Daar kunnen wij bij helpen.”

Marlies: “Ontschotten, daar haak ik graag op in. Ik zit nu 1,5 jaar bij MBO Amersfoort. Voor mij is de samenwerking in de regio Utrecht tussen alle beroepsonderwijsorganisaties een gegeven. Maar het is een unieke situatie – zeker in besturenland – dat mbo’s en hbo’s hebben gezegd: Gaan we elkaar de tent uitvechten en elkaar beconcurreren? Of gaan we samenwerken? Voor dat laatste is bewust gekozen. We zijn samen gewoon beroepsonderwijs Utrecht. Je bent een doener, of je nu vmbo, mbo of hbo hebt gevolgd. Het is mijn droom dat studenten kunnen blijven leren, zonder last te hebben van al die schotten in het onderwijs.”

Robert, geïnteresseerd: “Hoe ervaar je de waardering voor praktische beroepen?” Marlies: “Die is in coronatijd toegenomen. De samenleving bleef steken omdat vakmensen thuis moesten blijven.” Robert: “. Hoeveel mensen hebben nu de kennis van installatietechniek om de ventilatie in de klaslokalen snel te regelen? Veel te weinig dus. De vanzelfsprekendheid van hoe nodig praktisch geschoolde mensen zijn, is groeiende.”

Wat hoop je te bereiken?
Robert: “Dat we hindernissen kunnen wegnemen om een soepele overstap van het ene naar het andere werk mogelijk te maken. Het gaat over ons allemaal, 17 miljoen Nederlanders. Het raakt jou ook.”

Marlies: “Die ontschotting wil ik ook in het onderwijs. Scholieren moeten makkelijker kunnen overstappen, niet vastzitten aan hun opleidingskeuze. Daarnaast wil ik de agenda van de Utrecht Talent Alliantie ook sterk neerzetten aan de randen van de provincie, waar onze agenda niet altijd even goed in beeld is. We zijn samen sterk als volwaardige partners!”